Koesterburen

Je hebt meer buren dan je denkt. De Koesterburen zijn de ambassadeurs van natuur en landschap van Pajottenland & Zennevallei. Het zijn typische planten en dieren uit onze regio, die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Ook jij kan de Koesterburen verwelkomen in je eigen tuin of omgeving.

Het Regionaal Landschap zet zich in voor de Koesterburen samen met provincie Vlaams-Brabant, gemeenten, verenigingen, inwoners, landbouwers en natuurverenigingen. Hoog tijd dus om die ‘nieuwe’ buren te leren kennen!

Elke gemeente heeft een eigen kenmerkend groepje van vijf tot tien koesterburen gekozen, met als doel om samen het voortbestaan van de soort en hun leefgebied veilig te stellen.

Alle hens aan dek voor onze ‘boerennatuur’ en onze akkervogels, want het gaat niet goed met de akkervogels in Vlaanderen. De Veldleeuwerik ging in 20 jaar maar liefst 95% achteruit! Met de andere akkervogels is het al niet veel beter gesteld.

Recente cijfers voor het Pajottenland bieden wel hoop. De Geelgors, Gele kwikstaart, Patrijs en Ringmus komen nog in enkele tientallen broedparen voor. Daarom draagt onze regio een belangrijke verantwoordelijkheid in het koesteren van deze akkervogels.

De Kamsalamander is de grootste inheemse watersalamander. Mannetjes lijken in de paartijd met hun hoge, gekartelde rugkam wel een heus waterdraakje. In enkele gemeenten uit regio Pajot & Zenne zijn deze Europees beschermde diertjes nog te vinden.

De kamsalamander heeft een voorkeur voor kleinschalige landschappen. Struikgewas en open bos in de nabijheid van het voortplantingswater zijn een noodzaak. Het Regionaal Landschap maakt werk van inventarisatie van poelen en legt bijkomende poelen aan om het leefgebied van kamsalamders uit te breiden.

Vleermuizen zijn de laatste eeuw sterk achteruitgegaan in aantallen. Het verdwijnen van biotopen (zomer- en winterverblijfplaatsen en jachtgebieden) en het gebruik van pesticiden zijn hier de voornaamste oorzaken van. Vleermuizen hebben ook nood aan een landschap met bomenrijen, houtkanten, waterlopen en zo meer. Dankzij deze lijnvormige structuren kunnen ze zich oriënteren wanneer ze op jacht gaan. In België zijn alle vleermuissoorten beschermd.

In en rond het ruime Pajottenland komt één van de dichtste populaties aan Steenuilen ter wereld voor. Onze regio heeft daarom een belangrijke verantwoordelijkheid voor deze Koesterbuur.

Steenuilen zijn een kwetsbare soort. We steunen ze door aanplant van boomgaarden, knotwilgenrijen... Steenuilen nestelen in de holtes daarvan, hoe meer knotbomen hoe meer steenuilen. Rond Liedekerkebos-Hertigembos-Ternat werken we mee aan Plan Steenuil.

Het Vliegend hert lijkt wel een magisch dier, weggelopen uit een sprookjesbos. Maar het bestaat echt. Het is één van de grootste kevers die in Europa voorkomen. De mannetjes worden maar liefst 8 cm groot en hebben grote kaken die doen denken aan het gewei van een hert.

De soort wordt in onze regio momenteel enkel waargenomen in de Brabantse Ardennen (Huizingen, en tussen Dworp en Sint-Genesius-Rode), waar we beschermingsmaatregelen voor deze kever opstarten. Rond het Zoniënwoud werken we mee aan Plan Vliegend Hert.

Bouwplan broedhoop

Nog meer tips

Twaalf gemeenten uit regio Pajottenland & Zennevallei hebben de huis- en boerenzwaluw als Koesterbuur gekozen. Oorspronkelijk bouwden ze hun nesten aan rotswanden en grotingangen. Met de komst van de mens gingen ze almaar meer gebruik maken van gebouwen.

Lees de brochure Zwaluwen: zwierige acrobaten in de lucht.

Behalve de bekende honingbij zijn er bij ons meer dan 150 soorten ‘wilde bijen’. De meeste leven niet in een kolonie (solitair) en zijn daardoor ook niet agressief. Ze zorgen door verspreiding van stuifmeel voor de bevruchting van planten en landbouwgewassen. Zonder bijen dus geen fruit, groenten, bloemen…

Bijen hebben het moeilijk, maar je kan hen helpen met meer en diverse bloemen, minder pesticiden en een bijenhotel.

Bouw een insectenhotel

Alle gemeenten binnen het werkingsgebied van Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei zetten via de koesterburencampagne ook sterk in op vlinders. Vooral de sleedoornpage en het bruin blauwtje krijgen prioriteit. De sleedoornpage is een soort van bosranden, struwelen en houtkanten en legt zijn eitjes af op sleedoorn. Het bruin blauwtje daarentegen is een soort die een meer open vegetatie verkiest, langs wegbermen en braakliggende akkers. Via de aanplant van kleine landschapselementen, aanleg van bloemenweides en een natuurvriendelijk beheer worden niet enkel deze koesterburen geholpen, maar ook vele andere vlinders en insecten!

De vroedmeesterpad is een kleine, warmteminnende amfibiesoort die in heel België sterk achteruit gaat. In Vlaanderen is de soort zelfs bijna verdwenen. De Kwadebeekvallei in Sint-Genesius-Rode is één van de weinige gebieden waar dit beestje nog voorkomt. Op warme avonden van april tot augustus laten de padden van zich horen met een kort, zacht fluittoontje dat je eerder van een vogel zou verwachten.

Koesterburen: lokale soortbescherming

Onze Koesterburen